نگارش پروپوزال
نگارش پروپوزال
نگارش پروپوزال (Proposal) یکی از مراحل اولیه و مهم در انجام پروژههای پژوهشی، پایاننامه، یا طرحهای تحقیقاتی است. این سند، طرح اولیهی پژوهش یا پروژه را ارائه میدهد و هدف آن قانعکردن استاد راهنما، کمیته علمی یا سازمان تأمینکننده بودجه برای ارزشمند بودن و عملی بودن تحقیق است.
در ادامه نکات و ساختار اصلی نگارش پروپوزال را توضیح میدهیم:
ساختار کلی پروپوزال:
عنوان تحقیق
باید واضح، دقیق، علمی و بیانگر موضوع پژوهش باشد.بیان مسأله
شرح دقیق مشکلی که قرار است در پژوهش بررسی شود. این بخش باید اهمیت مسأله و خلأ موجود در دانش فعلی را نشان دهد.اهمیت و ضرورت تحقیق
چرا این موضوع مهم است؟ انجام این پژوهش چه ارزش یا کاربردی دارد؟ چه کسانی از نتایج آن بهرهمند میشوند؟-
اهداف تحقیق
هدف اصلی
اهداف فرعی
اینها باید قابل سنجش و مشخص باشند.
سؤالات یا فرضیههای تحقیق
بسته به نوع پژوهش (کمی یا کیفی) سؤالات پژوهش یا فرضیههای آماری بیان میشوند.پیشینه تحقیق (مرور منابع)
بررسی تحقیقات قبلی مرتبط برای نشاندادن جایگاه پژوهش در بین مطالعات دیگر.-
روششناسی تحقیق
شامل موارد زیر:نوع تحقیق (توصیفی، تحلیلی، تجربی و…)
جامعه آماری و نمونه
ابزار گردآوری دادهها (پرسشنامه، مصاحبه و…)
روش تجزیه و تحلیل دادهها
زمانبندی انجام تحقیق (تقویم زمانی)
معمولاً به شکل جدول زمانبندی برای مراحل مختلف پژوهش ارائه میشود.منابع و مراجع
فهرست کتابها، مقالات و منابع علمی که در نگارش پروپوزال استفاده شدهاند.
نکات مهم در نگارش پروپوزال:
از زبان علمی و رسمی استفاده شود.
متن باید واضح، بدون ابهام و فاقد غلط نگارشی باشد.
از کلیگویی بپرهیزید؛ جزئیات روش اجرا را دقیق بیان کنید.
حجم پروپوزال معمولاً بین ۵ تا ۱۰ صفحه است، بسته به دانشگاه یا مؤسسه.
پروپوزال چیست؟
پروپوزال (Proposal) سندی رسمی و ساختاریافته است که طرح پیشنهادی یک تحقیق یا پروژه را ارائه میدهد. هدف از پروپوزال، متقاعد کردن داوران، اساتید، یا سرمایهگذاران است که:
موضوع ارزشمند است
روش اجرای تحقیق علمی و منطقی است
پژوهشگر توانایی انجام آن را دارد
ساختار کامل یک پروپوزال حرفهای
در این بخش، بخشهای استاندارد پروپوزال را بهصورت کامل بررسی میکنیم:
۱. عنوان تحقیق (Title)
باید دقیق، علمی، و قابل فهم باشد
شامل متغیرهای اصلی تحقیق باشد
تا حد امکان از اصطلاحات مبهم یا احساسی پرهیز شود
مثال خوب:
«بررسی تأثیر آموزش الکترونیکی بر یادگیری مفهومی دانشآموزان مقطع متوسطه در شهر تهران»
۲. بیان مسئله (Problem Statement)
این بخش قلب پروپوزال است. در آن باید به این سوال پاسخ دهید:
دقیقاً چه مشکلی وجود دارد که این تحقیق قرار است حل کند؟
مراحل نگارش بیان مسئله:
معرفی کلی موضوع
شرح وضعیت موجود و مشکلات موجود در آن
شناسایی خلأهای علمی یا اجرایی
پیامدهای بیتوجهی به این مسئله
مثال بخشی از بیان مسئله نگارش پروپوزال:
با گسترش استفاده از آموزش مجازی، یکی از چالشهای اصلی، بررسی میزان تأثیرگذاری آن بر کیفیت یادگیری است. بسیاری از مطالعات به بررسی کارایی ابزارهای آموزشی پرداختهاند، اما بررسی تأثیر آنها بر یادگیری مفهومی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
۳. اهمیت و ضرورت تحقیق (Significance of the Study) نگارش پروپوزال
در این قسمت باید نشان دهید:
این تحقیق نگارش پروپوزال چه ارزشی دارد؟
چه کسی از آن استفاده میکند؟ (دانشگاه، صنعت، سیاستگذاران، معلمان…)
آیا نتایج آن میتواند باعث حل مسئلهای در جامعه شود؟
۴. اهداف تحقیق (Objectives) نگارش پروپوزال
به دو دسته تقسیم میشود:
هدف اصلی (Overall Objective) نگارش پروپوزال
نمای کلی از آنچه میخواهید به آن برسید.اهداف فرعی (Specific Objectives) نگارش پروپوزال
جزئیتر و قابلاندازهگیری هستند. هر کدام باید با یک سؤال پژوهش یا فرضیه همراستا باشد.
